Çocuk Oto Koltuğu Zorunlu mu?

2025 Trafik Kuralları, Cezalar ve Yargıtay Emsal Kararı

Giriş

Trafikte çocuk güvenliği, Türkiye’de hem trafik kanunları hem de uygulamada önemli yeri olan bir konudur. Özellikle çocuk oto koltuğu kullanımı, hem can kayıplarını engellemek hem de trafik cezası riskini azaltmak açısından kritik bir düzenlemedir. 2025’te Yargıtay’ın verdiği emsal karar da bu konuda bilinmesi gereken hukuki çerçeveyi güçlendirmiştir. 

1. Çocuk Oto Koltuğu Kullanımı – Kanuni Zorunluluk

Türkiye’de trafik kuralları gereği;

• Çocuk oto koltuğu kullanmak zorunludur.

• 150 cm’den kısa veya 36 kg’dan hafif çocukların uygun çocuk bağlama/oto koltuğu kullanması yasal bir yükümlülüktür. 

• Bu zorunluluk sadece özel araçlar için değil, taksi, kiralık araçlar ve toplu taşıma/servis araçları için de geçerlidir. 

Resmi olarak Emniyet Genel Müdürlüğü ve Karayolları Trafik Kanunu’nun ilgili yönetmelikleri bu yükümlülüğü açık şekilde belirtmektedir. 

2. Yaş, Boy ve Kilo Ölçütleri

Çocuk oto koltuğu seçiminde temel kriterler:

• 0–3 yaş: Arka yüzlü (rear-facing) bebek koltuğu.

• 3–12 yaş arası veya 135–150 cm’ye kadar: Uygun forward-facing veya booster koltuk.

• 36 kg’a kadar çocuklar için özel bağlantı sistemleri gereklidir. 

• Yönetmeliklerde ayrıca 12 yaşından küçük çocukların ön koltukta oturmaması gerektiği belirtilmektedir. 

3. 78/1-A Trafik Cezası ve Çocuk Koltuğu

Linklerde geçen 78/1-a trafik cezası, trafikte kural ihlallerine verilen idari para cezası türlerinden biridir. Bu kapsamda;

• Çocuk oto koltuğu bulundurmamak veya kullanmamak,

• Çocukları uygun bağlama sistemine takmamak,

trafik polisi tarafından tespit edildiğinde 78/1-a maddesi kapsamında para cezası uygulanabilir.Bu cezanın miktarı ve ödeme koşulları Emniyet Genel Müdürlüğü’nün ilgili trafik ceza tarifesine göre düzenlenir. 

4. Yargıtay’dan Emsal Niteliğinde Karar (2025)

2025’te Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, çocuk bağlama sistemi bulundurmamanın hukuki sonuçlarına ilişkin önemli bir karar vermiştir. Bir trafik kazasında yaralanan 1 yaşındaki çocuğun kullanılmayan çocuk oto koltuğu nedeniyle zararının arttığı tespit edilmiştir.

• Yargıtay, bu durumda mağdur tarafın kusurunun bulunduğunu ve tazminat miktarının %20 azaltılmasına karar vermiştir.

• Karar, sadece ceza değil, tazminat hukukunda da oto koltuğu kullanımının önemini ortaya koymuştur. 

• Bu karar, trafik kazaları sonrası tazminat davalarında oto koltuğunun bulunmamasının “kusur” sayılabileceğini açıkça göstermektedir.

5. Çocuk Koltuğu Kullanmanın Önemi

Çocuk oto koltuğu kullanımı sadece cezai yaptırımlar nedeniyle önemli değildir; aynı zamanda çocuğun hayatını kurtarmak açısından kritik bir güvenlik tedbiridir:

• Araç içi ani frenleme ve çarpışmalarda ciddi yaralanmaları azaltır.

• Ön koltukta oturmaması gereken çocuklar için hayati bir koruma sağlar.

• Uygun bağlama sistemlerinin kullanımı kazazedelerin trafik kazasında korunma şansını artırır. 

6. Trafikte Ceza Uygulaması ve Yaptırımlar

Trafik denetim ekipleri, oto koltuğu bulunmayan araçları tespit ettiğinde;

• 78/1-a maddesi gereği idari para cezası uygulayabilir.

• Trafik sigortası ve tazminat süreçlerinde, oto koltuğu kullanmamak kusur kabul edilebilir.

• Trafik cezalarında zamanında ödeme halinde tutarın belirli oranlarda azaltılması gibi genel trafik cezası indirimlerine hak kazanılabilir. 

Sonuç ve Öneriler

Çocuk oto koltuğu kullanımı Türkiye’de 2025 itibarıyla:

• Yasal zorunluluk,

• Trafik güvenliği standardı,

• Mahkeme kararlarında kusur unsuru olarak değerlendirilmekte,

ve çocuk güvenliği açısından en önemli trafik önlemlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Araç sahipleri ve aileler için bu kurala uyum sağlanması, hem ceza riskini ortadan kaldırır hem de olası kazalarda çocukların güvenliğini maksimum düzeye çıkarır.